acallonàe, acallonài , vrb Definitzione
essire coment'e nemos, de no èssere bonu a nudha
Sinònimos e contràrios
adhodhoare,
ammannunnare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
hébéter
Ingresu
to knock out
Ispagnolu
ponerse chocho
Italianu
rincoglionire
Tedescu
verblöden.
aterrài , vrb: aterrare Definitzione
betare o calare a terra, pònnere in terra (mescamente nau de màchinas chi si pesant a bolare in is aeras, candho ant acabbau su bólidu); nau in cobertantza, fàere a bregúngia a unu, o fintzes andhare in contràriu a unu de mala manera; umiliare, cunsiderare cun umilesa / andai, movirisí aterra aterra = bassos bassos, cuatos cuatos
Sinònimos e contràrios
aterrighinare,
isterricrare,
isterrighinare,
istragorzare
/
afachilare
Frases
sos ariopranos aterrant in s'arioportu ◊ un'ariopranu at aterradu in d-unu paris ◊ tui aterradí e no ti movast ca funt iscudendi de perda!
2.
no apo aterrau sa mama, ma apo difesu su fizu ◊ at fatu domandha a sos carabbineris, l’ant fatu àbbile, ma in su Comunu ant aterradu totu e no l’ant fatu partire
3.
ma chini si esaltat in supérbia at a èssiri umiliau e aterrau
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
terrasser
Ingresu
to knock down
Ispagnolu
aterrizar
Italianu
atterrare
Tedescu
niederwerfen.
dubbài, dubbàre , vrb Definitzione
tocare sa genna pedindho de intrare
Sinònimos e contràrios
addobbai,
tochedhare,
tzocare
Frases
apu dubbau a milla portas ◊ dubbant a tot'is portas ◊ dubbai ca s'at a aberri!
Tradutziones
Frantzesu
frapper,
taper
Ingresu
to knock
Ispagnolu
tocar
Italianu
bussare
Tedescu
klopfen,
anklopfen.
foliài , vrb: fruliare,
fugliare,
fuliae,
-ai,
-are,
fulliai,
-are Definitzione
imbolare, betare a un'ala, atesu, a terra calecuna cosa chi no serbit prus; lassare o lassàresi orrúere, o fàere orúere a terra; foedhandho de laores, batire o bogare frutu, giare resa / fugliare una cosa a cantu curret bratzu = atesu meda, cantu prus si podet
Sinònimos e contràrios
bessai,
bocare,
frundhire,
ghetai,
imbolare,
iscavulai,
sciuliai 1,
strumpai
/
bundhare
| ctr.
allogae,
collire
Frases
pigant su fiascu e nci dhu fóliant a su spirifundu de su mari ◊ fruliade sas falches, manigadores de pane e chibudha! (F.Sechi)◊ gighet bestes chi cherent fruliadas, totu mughedhu ◊ candho mi ant bidu betzu mi che ant fuliadu che un'istratzu ◊ sa carrada est fuliendi: tocat a ndi bogai unu pagu de binu ◊ portu unu tussi… seu sempri fuliendi!
2.
sa maladia l'at fulliau a terra ◊ no ti fúlies in terra ca t'imbrutas! ◊ sa mata ndi dh'at fulliara su bentu ◊ fulliau mi so in s'istoja a titillias de fritu
3.
suta de sa luna chi frúliat prata, mih s'istradone! ◊ innòi at a cresci trigu de fuliai a trinta! ◊ de issa s'innamorant sos piús pro chi sa gràscia fúliat a mojos (P.Mossa)
Tradutziones
Frantzesu
jeter
Ingresu
to throw away,
to knock down
Ispagnolu
echar
Italianu
buttar via,
buttar giù
Tedescu
wegwerfen,
hinunterwerfen,
hinabwerfen.
irbatulàre , vrb: isbatulare Definitzione
pigare e iscúdere a calecunu logu o cun calecuna cosa; pistare, catzigare
Sinònimos e contràrios
abbanzare,
aciociai,
acorpai,
arropai,
isciúdere
Frases
candho no la cheret intèndhere li cheret irbatuladu puru! ◊ at leadu unu cantu de fuste russu, totu nodosu, pro l'isbatulare ◊ l'aiant agatadu ischervijadu in s'oru de su tirighinu: su cadhu l'aiat isbatuladu a terra ◊ a s'isbàtula isbàtula, sa limba nostra la matratant e narant chi no giuat prus
2.
isbàtulant… pro disisperu, istradones de mundhu, andhantanos, a cheghentare dies a sole anzenu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
battre,
frapper
Ingresu
to knock
Ispagnolu
sacudir
Italianu
picchiare,
sbàttere
Tedescu
schlagen,
klopfen.
sderrinài , vrb: isterrinai*,
sterrinai,
stirrinai Definitzione
betare a terra, crocare in terra, su si pònnere crocaos
Sinònimos e contràrios
imbrossinare,
istèrrere,
isterricorjare,
isterrighinare,
sterrionai,
stragai
Frases
candu ti ses puntu ses acabbau sderrinau in d-unu letu
Tradutziones
Frantzesu
terrasser,
abattre,
s'étendre
Ingresu
to knock down,
to lay (down),
to lie down
Ispagnolu
derribar,
tumbar
Italianu
atterrare,
abbàttere,
stèndere a tèrra,
stèndersi
Tedescu
niederwerfen,
niederschlagen,
sich hinlegen.
tzochedhài, tzochedhàre , vrb: tochedhare* Definitzione
fàere tzàcurru iscudendho, tocandho a atripadura, tocandho a cropu forte mescamente in is gennas pedindho de intrare
Sinònimos e contràrios
dubbussare,
dumbulare,
sacai,
tochitae,
trochedhare,
tzacarrai,
tzocai
Frases
pro su candhelarju depies tochedhare in sos portales ◊ fit peri sas giannas, tzochedhendhe ◊ ite cres, chi no sia andhadu deo puru tzochedhendhe in sas giannas anzenas?!
2.
babbu tzochedhat cun sa mazadorza iscutinendhe olia
Tradutziones
Frantzesu
frapper,
taper
Ingresu
to knock
Ispagnolu
llamar,
tocar
Italianu
bussare
Tedescu
klopfen.